Barolar için iktidarın istediği “çoklu
baro” sistemi adaletin savunma tarafında ‘eyaletler’ yaratacak. Hatta
Osmanlı tarihinden bir kavramla “imtiyazlı eyaletler” de diyebiliriz…
Gerçi iktidar ‘eyalet’ kavramına
aşinadır. ‘Çözüm süreci’ denilen konjonktürde HDP tabanından oy almak
için bizzat Başbakan Erdoğan’dan eyalet sistemine övgüler dinlemiştik.
“Osmanlı sistemi” diye övülmüştü.
Halbuki o çağın teknolojisinde, Roma ve Bizans’ta da vardı.
Her neyse, konumuz tarih değil.
‘Eyalet’ten kasıt, aynı kurum içinde ‘ayrı alanlar’ oluşması…
‘İMTİYAZLI’ BAROLAR
Avukat sayısı 5000’i geçiyorsa, 2 bin
avukat ayrılıp ayrı baro kuracaklar. Hangi avukatın hangi baroya kayıtlı olduğu
vekaletnamelerde açıkça görülecek.
İktidara yakın bilinen barolara
üyelik, o avukatlara daha bir etkinlik kazandıracak.
Nereden mi biliyorum?
Mahkemelerin çeşitli kararlarını
yargıçlardan önce iktidardan duymuyor muyuz?
‘Hakim tayin ettiren avukatlar’
vahameti çok konuşuluyor. Cüneyt Özdemir, Adalet Bakanı Gül’e açıkça sordu
bunu, bakan tabii yok dedi.
HSK’nın hangi davalarda yargıç
sürgünleri yaptığına bakarak ‘otorite’nin hangi baroyu tercih edeceğini
kestirmek zor değil.
İhale Kanunu’ndaki değişikliklere
bakarak da öngörebiliriz ki, kamu kurumu avukatlıklarını almak belli baroların
üyeleri için kolay, öbürleri için zor olacak.
‘Bizim baro’ çeşitli yollardan
güçlendirilebilecek.
Zaten çoklu baro sistemi avukatlık
camiasında siyaseten “güçlenmek” için getiriliyor.
Etnik, mezhepsel ve ideolojik
bölünmeler de olabilir, kimin umurunda?!
ÜNİTER SİSTEM İÇİNDE
Peki barolarda mevcut “delege” sistemi iyi
mi? Hayır.
Mevcutta bazı sorular sorunlar olması, o
sorunların çözülmesini gerektirir; çok daha sorunlu çoklu baro sistemini
getirmeyi değil.
Seçenek olarak düşünülecek modellerin “üniter
baro” ve seçimlerde “nispi temsil” ilkesinin olması gerektiğini
düşünüyorum.
“Daha İyi Yargı Derneği”nin bu konudaki
çalışması, mutlaka dikkate alınması gereken teklifler içeriyor.
(http://www.dahaiyiyargi.org/)
Daha ilk maddede “üniter–tek devlet
ilkesine ve bu ilkenin idari yapıda yansımaları” vurgusunu yapıyor.
Çoklu-baro hakkında şu uyarıda bulunuyor:
“Ülkenin üniter – tek devlet
(devletin unsurlarında ve organlarında teklik) niteliğine zarar verecek,
zamanla ülkemizin bekasına tehditler oluşmasına neden olabilecek niteliktedir.”
Büyük boralarda yeni organlar kurulması,
seçimlerin tüm avukatların katılımıyla yapılması gibi öneriler var.
KURUMLAR ZAYIFLIYOR
Diğer ciddi bir sorun da çoklu baro
sisteminin, “kurumların güçsüzleşmesi” sürecinin devamı olarak gündeme
gelmesidir.
İktidar, 15 Temmuz ihanetinden sonra;
demokratik kurumları güçlendirmek ve bu amaçla büyük katılımlı bir anayasa
yapmak yerine kendini güçlendirmek için CB sistemini getirdi. Sistemde sadece
Cumhurbaşkanı güçlendi…
Meclis, yargı bağımsızlığı, Merkez
Bankası, bürokraside uzmanlık zayıfladı.
Bu kadar işlevin altından hem tek kişi
kalkamaz, hem bu kadar yetki bir elde toplanınca “denetim ve denge”
mümkün olmaz, olmuyor zaten.
Netice ortada: Dünyaca saygın World
Ekonomic Forum’un “Rekabet Raporu”nda kurumların güçlülüğü sıralamasında
Türkiye 2014 yılında 64. sıradaydı, 2019 raporunda 71. sıraya indi!
Yargı bağımsızlığı 101. sıradan
104. sıraya indi!
2019‘da Türkiye’nin meritokrasi
(liyakat) sıralamasında 112. sıraya inmesi de kurumların zayıflamasını yansıtan
bir göstergedir.
2010 civarına kadar devam eden
başarıda imzası olan hangi yüksek bürokrat bugün yerinde?!
HAYATİ SORUN
İktidar, siyasi gücün ağırlığı altında
kurumların zayıflamasıyla ekonominin kötüleşmesi orasındaki bağlantıyı mutlaka
görmelidir; bu hayati derece önemli bir sorundur.
Bu gerçeği görmeden hiçbir esaslı sorunuzu
çözemeyiz, ancak makyaj veya pansuman yaparız.
Bu vesileyle, Daha İyi Yargı Derneği’nin
Başkanı Av. Mehmet Gün’ün “Türkiye’nin Orta Demokrasi Sorunları ve Çözüm Yolu,
Yargı, Hesapverirlik, Temsilde Adalet” adlı kitabını tavsiye ederim.
Kurumları güçlendirmek gerekirken
yargının savunma ayağını parçalara ayırmak Türkiye’nin hukuk imajını büsbütün
bozar.
Vazgeçilsin, ön model dayatılmadan ortak
akılla “üniter baro” ilkesi içinde bir model oluşturulsun.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Yorum yazarak, düşüncelerinizi benimle paylaşabilirsiniz.