Bu tespit bana ait değil. Bu tespit sermaye hareketlerine bakılınca
ortaya çıkan tabloda gözüküyor.
Çünkü para Türkiye’ye gelmiyor ama
diktatör Sisi’nin ülkesi Mısır’a gidiyor.
2012 yazında Mursi’ye karşı El Sisi darbe
yapmıştı. Daha o yılın sonunda bile ülke döviz krizine girmişti. BBC Türkçe
2012 aralık haberi: “Mısır başbakanı, ekonominin canlanmasında hayati önem
taşıyan 4,8 milyar dolarlık borç alınabilmesi doğrultusunda ülkesinin
Uluslararası Para Fonu IMF’le görüşmeler yaptığını söyledi. Merkez Bankası ise
ülkedeki döviz rezervlerinin ‘kritik’ seviyelere indiğini açıkladı. Merkez
Bankası ayrıca kurumsal müşterilerin günlük çekebileceği nakit miktarının 30
bin dolarla sınırlandırıldığını açıkladı. Buna ek olarak banka, satın alınan
dövize %1 ila 2 oranında komisyon uygulanacağını söyledi.”
***
Mısır 2016 yılında IMF ile 12 milyar
dolarlık bir anlaşma yapıyor. O güne kadar resmi kur ile serbest kur arasında
yüzde 50 civarı fark oluşmuştu (resmi kur 8,5 paund/dolar; serbest piyasa 12,65
paund/dolar). Sonra piyasa serbest kurun dediğine bırakıldı.
Gelelim bu günlere...
Yani dünyada parasal genişleme sonucu
sermayenin gidecek adres aradığı döneme..
2018 sonunda 1 dolar 17,90 Mısır Paundu
seviyesinden işlem görüyordu. Şimdi ise 1 dolar 15,8 Mısır Paundu ediyor.
Aynı tarihlerde 1 dolar 5,28 TL ediyordu.
Şimdilerde ise 1 dolar 6,15 TL ediyor.
TL dünyanın bol para döneminde yüzde 16,5
değer kaybediyor.
Ama Sisi’nin Mısır’ının para birimi yüzde
13,1 değer kazanıyor.
Galiba durumu TC Ticaret Bakanlığı
internet sitesindeki şu haber açıklıyor. Olduğu gibi aktarıyorum:
“Mısır Merkez Bankası (CBE) çarşamba günü
yaptığı açıklamada, Eylül 2019’da 45,12
milyar dolar olan Mısır’ın net
döviz rezervinin Ekim ayında 45,25 milyar dolara yükseldiği, bunun Mısır’ın
tarihindeki en yüksek döviz rezervi olduğu
ve sekiz aylık mal ithalatından
da fazla olduğu belirtildi. Mısır’ın 2011 yılında yaşanan Devrim
öncesi döviz rezervi, ülke turizm
ve dış yatırımları olumsuz yönde etkileyen siyasi ve ekonomik kargaşa dönemine
girmeden önce yaklaşık 36 milyar dolara ulaşmış, ardından, Mısır’ın net yabancı
para rezervleri Ekim 2016’da tarihi bir düşüş yaşayarak sadece 19 milyar dolara
kadar inmişti. Bunun üzerine Mısır, Kasım 2016’da enerjideki sübvansiyonlara
uygulanan kesintilerine ek olarak KDV’nin hayata geçmesi ve dalgalı döviz kuruna geçişi de içeren IMF
destekli ekonomik reform programını kabul etmişti.”
***
Bu haber akışını neden aktardım?
Yaklaşık iki hafta önce Londra merkezli
bir fon yöneticisinin özel görüşmede arkadaşıma anlattığı bilgilerden hareket
ediyorum. Kısaca şöyle anlatmış: “Fonların ülke gruplarına ayırdıkları
sermayeler var. Bir bakıma Türkiye’ye gitmesi gereken bir payımız var ama
maalesef Türkiye hiç öngörülebilir bir ülke değil. Bu nedenle o paralar Mısır
ve Nijerya’ya gidiyor.”
Bu hafta sonu ülkemizde ekonomi dünyası
Merkez Bankası’nın rezervlerini gündeme taşıdı. Bir ayda net rezervlerin 9,5
milyar dolar azaldığı ve 25 milyar doların altına düştüğü ortaya çıktı.
Oysa Sisi’nin Mısır’ı bu dönemde rezerv
bolluğu yaşıyor. Resmi rezervleri rekor kıran bir Mısır var karşımızda.
Acaba Batı sermayesi bir diktatör mü
destekliyor, yoksa öngörülebilir, kuralları belli olan yatırım adresi mi
arıyor?
Mısır’da yatırımı olan bir kaç iş insanı
ile görüştüm. Özellikle AK Partili olarak anılanlar dahil Mısır’ın demokratik
olmadığını ama kurallarının belli olduğunu söylüyorlar. Bir bakıma Çin ile
karşılaştırma yapılıyor.
İyi ama “Türkiye’de demokrasi var ama”
dediğimde ise, “Evet demokrasi var ama
kurallar hiç belli değil. Her an fiili durumda malınızın başına bir şey
gelebilir” diyorlar.
Kısaca öngörülebilir bir ülke olmak
açısından oldukça gerilere düşmüş durumdayız. Hatta darbeci diktatör Sisi’nin
Mısır’ından bile geri düşmek insana acı veriyor olsa gerek.
tr.tradingeconomics.com/ sitesinden son
verileri karşılaştıralım:
Büyüme TR 0,4 MSR 5,6
İşsizlik TR 13,3 MSR 8,0
Enflasyon TR 12,15 MSR 7,2
Faiz oranı TR 10,75 MSR 12,25
Galiba Mısır daha düşük enflasyon ve daha
yüksek faiz oranı ile faiz lobisi tarafından yönetiliyor. El Sisi’nin
danışmanlarını değiştirmesi gerekiyor.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Yorum yazarak, düşüncelerinizi benimle paylaşabilirsiniz.